Anasonun faydaları nelerdir?

Anason botanik ismiyle pimpinella olarak bilinen, apiaceae familyasına ait, Latince adı pimpinella anisum olan bir bitkidir. Bu mütevazı anason bitkisi Ortadoğu ve Akdeniz bölgesine özgüdür; muhtemelen Mısır’da Nil deltasının verimli ovaları üzerinde çıkması nedeniyle keşfedilmiştir.

Anason uzun ömürlü bir bitkidir; genel olarak, yaklaşık 2 fit yüksekliğe kadar büyür. Temmuz ayında beyaz renkli çiçekler açar ve çiçeklerin tohumlu kafaları yeterince olgunlaşınca bütün bitki bir kez hasat edilir. Daha sonra ise çiçeklerinden tohumları ayrılır.

Anason tohumunun dış yüzeyi dikdörtgen, eğri ya da virgül şeklindedir, yaklaşık 3-4 mm uzunluğunda bu tohumlar açık kahverengi renktedir.

Tohumların sahip olduğu farklı meyan kökü benzeri lezzeti onu aromatik bir hale getirmektedir. Kendine ait olan bu özel kokusu sahip olduğu anetol içerikli uçucu yağından kaynaklanmaktadır. (1)

Anasonun sağlığa faydaları
Anasonun sağlığa faydaları
Antibakteriyel özelliklere sahiptir: Anason sahip olduğu uçucu yağlar, vitamin C ve antioksidanlar nedeniyle bazı bakteriler, virüsler, mantarlar ve parazitler gibi potansiyel patojenleri yok etmek için etkili olabilmektedir. (2)

İdrar söktürür: İnsanlar genellikle sık idrara çıkmanın kötü bir şey olduğuna inanmaktadır. Ancak,  idrar yapma vücudunuzun birçok toksinlerden ve atık ürünlerden kurtulmasına yardımcı olmaktadır. Yapılan bir araştırmaya göre, anason idrar artırıcı görevi görerek böbrek fonksiyonlarına destek olmaktadır. (3)



Sindirim sistemine destek olur: Anason sindirim sistemi için son derece tedavi edici bir bitki olarak kabul edilmektedir. Sindirim özelliklerini geliştirmenin yanı sıra, sindirim sorunları için gerçekten mükemmel bir tedavi yöntemidir. Sindirim hastalıkları için faydalı olan anason kusma, mide bulantısı, ishal, karın ağrısı, gaz problemi, spazmodik şişkinliğin yanı sıra gastrit içinde oldukça etkili olabilmektedir. Ayrıca, iştah uyarıcı olarak çalışmaktadır.

Üst solunum yollarına iyi gelir: Anasonun aynı zamanda ideal bir balgam söktürücüdür. Balgamı gevşeten anason, boğaz ve akciğerler için rahatlatıcı olabilmektedir. Aynı zamanda astım hastalığının tedavisinde de önemli bir rol oynamaktadır. Genelde öksürük ilaçlarında kullanılan bir bileşen olan anason, çeşitli solunum sistemi sorunlarının tedavi edilmesinde faydalıdır. Bronşit, sinüzit, grip ve zatürre gibi durumlarda anason tohumu yardımı ile birlikte iyileşme hızlanmaktadır.

Ağız sağlığına iyi gelir: Anason tohumlarının sağlık avantajlarından biri ağız sağlığını korumasıdır. Anti-mikrobiyal ve antibakteriyel özellikleri sayesinde ağzı yıkamak için ideal bir bileşen haline gelmektedir. Kötü nefes kokusuyla savaşmanın yanı sıra, şişlik varsa onu da azaltmaktadır. Anason tohumlarıyla hazırlanan ev yapımı gargara ya da çay ağız sağlığı için oldukça etkili olabilmektedir. (4)

Katarakta iyi gelir: Anason katarak tedavisi için faydalıdır. Sabah akşam olacak şekilde tüm gün boyunca alınan 6 gram anason kataraktın tedavisi için etkili olabilmektedir.

Uykusuzluğa iyi gelir: Özellikle anason ile hazırlanan çaylar uykusuzluğun tedavisi için etkili olabilmektedir. Uyumadan hemen önce yemeklerden sonra içilen anason çayı uyku için vücudu teşvik edebilmektedir. (5)



Süt artırmaya yardımcı olur: Anason anne sütünü artırmak için yardımcı olarak kullanılabilmektedir. Anason tohumları anetol prolaktin seviyelerini yükseltmeye yardımcı olmakta böylece süt üretimini teşvik etmektedir. Süt üretimi artırmak isteyen kadınlara günde 1 fincan anason çayı içmeleri tavsiye edilmektedir.

Anneler için faydalıdır: Yeni anneler anasonun kolik ve mide için yardımcı olabilme faydasından yararlanabilmektedir. Anason söktürücü olarak görev gördüğü için sistemde aşırı su birikmesini engellemektedir. Hem yetişkinler hem de çocuklar için şişkinlik (gaz) gibi sorunları azaltabilmektedir. Bebeklerde oluşan kolik ve sindirim rahatsızlıkları için doğal bir tedavi yöntemi olarak kabul edilmektedir.

Not: Bebeklere anason çayı ve tohumu vermemelisiniz, başka hastalıkları sebep olabilir. (6)

Kolesterolü düşürür: Anason doğal bir antilipemik olma özelliği taşımaktadır. Böylece LDL (kötü kolesterol) ve trigliserid düzeylerinin düşürmek için etkili olabilmektedir. Araştırmaya göre, obezite ve metabolik sorunlar nedeniyle oluşabilen kolesterol problemi için anason lif içeriği ile safra ve ince bağırsağa destek olmaktadır. Bu nedenle düşük kolesterol seviyeleri için faydalı olabilmektedir.

Kanser ve kalp hastalıklarından korur: Anasonda bulunan flavanoidler güçlü antioksidan görevi görmektedir. Diğer yandan kuersetin ve kaempferol gibi bileşikler ise kemo-önleyici maddelerdir. Böylece hücreleri oksidatif zararlardan korumaktadır. Aynı zamanda kolesterolü düşürebilen anason, kanser ve kalp hastalıklarının oluşma riskini de azaltmaktadır.



Saç sağlığını destekler: Anason antiseptik ve antifungal özelliklere sahip olması nedeniyle kafa derisi problemlerini tedavi etmek için yararlıdır. Hem saçların çıkmasına yardımcı olabilmekte hem de hasarlı saçları onarabilmektedir. Kafa derisini nemlendirdiği için kepeği de önleyebilmektedir. Aynı zamanda bit, pul ve uyuz için de iyi bir çaredir.

Cilt sağlığını destekler: Anason cilt sağlığını korumak için yararlı olan bir dizi antioksidanı içermektedir. Anetol anasonun sahip olduğu güçlü antiseptiklerden biridir. Böylece dildi enfeksiyonlara karşı korur ve cilt sağlığını destekler. (7)

Regl semptomlarını hafifletir: Anasonun sahip olduğu dianethole ve photoanethole isimli iki kimyasal bitkiye hafif östrojenik aktivite kazandırmaktadır. Bu nedenle, menopoz semptomlarını kontrol etmek için etkili olabilen anason, aynı zamanda adet başlamasında ve doğumda görülen krampların hafifletilmesine yardımcı olabilmektedir. (8)

Anason yağının faydaları
Anasonun sahip olduğu uçucu yağlar oldukça şaşırtıcı özelliklere sahiptir. Bunlardan en göze çarpanı ise anti-spazmodik ve anti-romatizmal olması nedeniyle sindirim sistemi için oldukça faydalı olmasıdır. Anason aslında çiçekli bir bitkidir. Anasonun tohumları ayıklandıktan sonra hem yemeklerde hem de ilaç olarak kullanıldığı gibi yağı da çıkarılmaktadır. İşte anason yağının bilinen bazı faydaları şöyle sıralanmıştır: (9)

Anason yağı ağır, yağlı ve şekerli gıdaların daha kolay sindirilmesine yardımcı olur. Özellikle sıcak suyun içine eklenen bir damla anason yağı yemeklerden sonra içilebilmektedir.
Anason yağı sahip olduğu detoksifikasyon özelliği sayesinde sağlıklı ve paylayan bir cilde yardımcı olmaktadır. Yağ ile kafaya yapılan masaj aynı zamanda, kafa derisini yatıştırmakta ve saç büyümesini desteklemektedir.
Anason yağı narkotik ile ilişkili yan etkiler yaşatmadan bir narkotik olarak yardımcı olabilmektedir. Bu nedenle, anason yağı histeri ataklarını hafifletmek için etkilidir. Panik atak ve anksiyete gibi durumlardan muzdaripseniz yine anason yağını deneyebilirsiniz. Aynı zaman yatıştırıcı olduğu için uyku bozuklukları için de bir çare olabilmektedir.
Anason yağı, doğal analjeziktir. Bu nedenle romatizma, artrit ve eklem ağrısı çeken insanlar için ağrı giderici olarak destekçi olmaktadır.
Anason yağı mukus veya balgamı eriterek sıkışık ciğerleri temizler ve solunum yollarıyla ilgili problemleri azaltmaya yardımcı olur.
Anason yağı antiseptik özellikleri nedeniyle vücuttaki enfeksiyonlarının önlenmesinde çok etkilidir.
Anason tohumu yağı analjezik ve antispazmodik özelliklere sahip olması nedeniyle adet sırasında yaşanan krampları azaltmaya yardımcı olur.
Anason yağı vücut ısısını artırmak için etkili olabilmektedir, bu nedenle soğuk ile mücadele etmek için yardımcıdır.
Anason yağı kan basıncını kontrol altında tutar. Böylece kalp üstündeki basıncı azaltır. Yağ detoksifiye olduğundan kan dolaşımını artırır ve kalp sağlığı için destekçi olur.
Uyku bozukluklarını azaltmak için anason yağı doğal yatıştırıcı özellikleri ile yardımcı olabilmektedir.
Anason yağı vücudun metabolizması için uygundur. Yağ vücuttaki hormonları uyarır ve enzimlerin metabolik hızını sağlıklı tutar. (10)
Anason çayının sağlığa faydaları
Anason tohumu ile hazırlanan çay sadece lezzetli olmakla kalmaz, aynı zamanda çeşitli besinler sunmaktadır. Bir fincan taze anason çayı vitamin A, C, E ve B vitaminleri içerdiği gibi kalsiyum, demir, potasyum ve çinko açısından da oldukça zengindir. Protein ve esansiyel yağların doğal bir kaynağı olan anason antioksidanlara sahiptir. (11)



Anason çayı sahip olduğu mevcut fitokimyasallar sayesinde söktürücü görevi görerek solunum yollarındaki mukusu ortadan kaldırmaktadır. Böylece, akciğerler ve sinüs tıkanıklığı gidermede etkili hale gelmektedir.
Müshil etkisi gören anason çayı sahip olduğu antispazmodik özellikleri sayesinde gastrointestinal krampları, kabızlık ve geğirme gibi çeşitli mide rahatsızlıklarını gidermeyi kolaylaştırır.
Yatıştırıcı özellikleri sayesinde anason çayı sinir sistemine etki ederek uykusuzluk problemleri için bir çare haline gelmektedir.
İdrar akışını hızlandıran anason çayı böbreklerden toksinlerin atılmasını sağlamakta böylece vücudu temizlemeye yardımcı olmaktadır.
Anason çayında bulunan antimikrobiyal ve antibakteriyel özellikleri kötü nefese neden olan bakterilerin ağız içinde üremesini engellemektedir.
Anetol maddesinin varlığı nedeniyle östrojen özelliklere sahip olan anason çayı adet döngüsünü düzenlemeye yardımcı olmaktadır.
Anason çayı antiseptik, anti-inflamatuar ve antimikrobiyal özelliklere sahip olması nedeniyle uyuz ve sivilce gibi bazı cilt hastalıkları tedavisinde etkili olabilmektedir. Anason çayı cilde topikal olarak uygulandığında rahatlama sağlamaktadır. (12)
Anasonun zararları
Gıdaların içinde ağız yoluyla tüketilen anason sağlıklı yetişkin insanlar için güvenli olarak kabul edilmektedir.

Hamilelik ve emzirme: Besin programı içinde kullanıldığında anason hamile ve emziren kadınlar için güvenli olarak kabul edilmektedir. Fakat büyük miktarlarda tüketiminden uzak durulmalıdır.

Çocuklar: Genellikle gıdalarla beraber alınan anason ağız yoluyla tüketildiği takdirde çocuklar için muhtemelen güvenli olacaktır. Kısa vadede saç ve cilde uygulanması da muhtemelen güvenli olan anason büyük miktarlarda tüketilmemelidir.

Alerjiler: Anason, anason benzeri diğer bitkilere alerjisi olan bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Anason benzeri bitkiler ise kuşkonmaz, kimyon, kereviz, kişniş, kimyon, dereotu, rezene olarak sıralanmaktadır.

Hormon duyarlılığı: Göğüs kanseri, rahim kanseri, yumurtalık kanseri, endometriyozis veya uterus fibroidi olarak sıralanan hormona duyarlı durumlarda anason östrojen gibi davranabilir. Eğer östrojen maruz kalmak sizi daha kötü hale getiriyorsa anason kullanmaktan kaçınmalısınız. (13)



Tavsiyeler

Anason tüketimine ilişkin net klinik çalışmaları yoktur fakat bir ortalama yapmak gerekirse, dispepsi (mide ağrısı, ekşime, hazımsızlık) için 0.5 g ile 3 g anason tohumu ya da 0.3 ml anason yağı kullanılabilmektedir. (14)

18 yaş ve üstü yetişkinler için: Karın ağrısı için, 15-30 tane hafifçe öğütülmüş ya da toz haline getirilmiş anason tohumu kaynamış su ile demlenir ve 1 fincan içilir. Yine 4 ile 20 damla arası anason yağı esansı eklenmiş şekerleme tüketilebilir. Sindirime yardımcı özelliği için, anason esansı katılmış sıcak su uyumadan önce içilebilir. Solunum rahatsızlıkları için ise ıslatılmış anason tohumları sıcak su ile demlenerek içilebilir.

18 yaşından küçük çocuklar için: Genel olarak, yarım bardak ile 3 küçük bardak arası anason çayı içilebilir. Burun akıntısı için, yarım litre kaynamış su içine 2 çay kaşığı dövülmüş anason tohumu atılır ve demlemeye bırakılır. Tatlandırılmış ya da soğuk olarak 1-3 çay kaşığını geçmeyecek şekilde içilebilir.